Almere 2.0: Waar de wensen van mensen de kracht van de stad vormen
Almere is de jongste stad van Nederland. Het is slechts vijfendertig jaar geleden dat de eerste heipaal werd geslagen, en dat de eerste inwoners – echte pioniers – zich vestigden in de nieuwe polderstad. Waar veel steden honderden jaren oud zijn, zijn velen van ons ouder dan de stad Almere. We realiseren het ons niet altijd, maar Almere is een adolescente stad: een stad die volop in ontwikkeling is. Deze ontwikkeling – de weg naar volwassenheid – raakt de komende jaren opnieuw in een stroomversnelling. Was het dertig jaar terug nog de Rijksoverheid die enkelvoudig kon beslissen over het stichten van een stad in een lege polder, nu staan we in de context van een samenleving met 190.000 inwoners en met vele partijen voor een vergelijkbare beslissing: de verdubbeling van Almere, een stad die is ontworpen voor 250.000 inwoners naar een stad die plaats moet bieden aan 350.000 inwoners.
De druk op de metropoolregio Amsterdam en Noordvleugel Utrecht neemt toe. Het verder bebouwen van het oude land zet druk op waardevolle groengebieden als de Amster- damse scheggen, de Utrechtse Heuvelrug, het Groene Hart en Waterland. Het gaat niet alleen om ruimte voor woningbouw, maar ook om ruimte voor economische expansie. De metropool vormt immers het internationale economische hart van Nederland. Het kabinet heeft Almere dan ook gevraagd te groeien. Er moeten 60.000 woningen en 100.000 arbeidsplaatsen worden gerealiseerd. Almere heeft daarvoor de ruimte.
Almere kán ook groeien. Nu Almere opnieuw voor een aanzienlijke opgave staat, wordt duidelijk welke kansen de Almeerse Founding Fathers creëerden toen zij het idee van een klassieke stad verwierpen, en in het Ontwerp Structuurplan Almere (1977) kozen voor een meerkernenstad. Het plan dat aanvankelijk werd verguisd – gerenommeerde stedenbouwers noemden Almere een ‘antistad’ – blijkt nu een solide basis voor deontwikkeling van een volwassen, gezonde en duurzame stad. Almere is, als stad met meer kernen, berekend op groei. De vraag is hoe deze groei op verantwoorde wijze kan worden vormgegeven. Hoe willen wij de oorspronkelijke kwaliteiten behouden en versterken, en tegelijkertijd voldoen aan de vraag naar groei? Wat is nodig om van Almere een volwassen, complete en duurzame stad te maken en gelijktijdig een bijdrage te leveren aan de metropoolregio? De Concept Structuurvisie Almere 2.0, die is ontwikkeld in samenwerking met MVRDV, geeft antwoord op deze vragen. De Schaalsprong van Almere is meer, veel meer, dan het invullen van een uitleglocatie. Het gaat letterlijk en figuurlijk om het maken van een stad. De Schaalsprong Almere is dan ook primair een kwalitatieve opgave. Een opgave die zich richt op het bouwen aan voorwaarden waarbinnen een samenleving kan functioneren. Iedere beslissing die nu wordt genomen, heeft invloed op het functioneren van de samenleving in Almere en de metropool straks. Het is dan ook onze diepste wens dat Almere 2.0 vooral gemaakt gaat worden door de mensen zelf. De Structuurvisie moet het kader zijn waarbinnen mensen de ruimte krijgen zelf initiatieven te ontplooien. Als dat lukt dan zijn het de wensen van mensen die in 2030 de kracht van de stad vormen. Wij geloven dat de Structuurvisie – die in overleg met de bestuurlijke vertegenwoordigers van de provincies Flevoland, Noord-Holland en Utrecht, de gemeenten Amsterdam, Lelystad, Zeewolde, het Waterschap Zuiderzeeland en het Rijk is opgesteld – een synthese van een ecologische, sociale, economische en ruimtelijke strategie vormt, en dat wij met deze Structuurvisie én de metropoolregio Amsterdam, én de Noordvleugel Utrecht én Almere versterken. Het is een majeure opgave die het schaalniveau van een enkele gemeente overstijgt. Het heeft alleen kans van slagen als de regering de Schaalsprong Almere opvat als een nationale opgave.
Namens het college van burgemeester en wethouders,
Adri Duivesteijn,
Wethouder Ruimtelijke Ordening, gemeente Almere
Almere, juli 2009
Voor een volledige tekst van de structuurvisie voor de schaalsprong van Almere zoals voorgesteld in 2009 zie: LR_Folder_Structuurvisie
