
Wethouder Tjeerd Herrema moest aftreden door een broekzakbelletje met een mobiele telefoon: ‘Een klaphoesje had me heel wat gescheeld’
Interview De Wending
Wethouder Tjeerd Herrema moest aftreden door een broekzakbelletje met een mobiele telefoon: ‘Een klaphoesje had me heel wat gescheeld’
Een beschuldiging van seksuele intimidatie kostte de ervaren wethouder Tjeerd Herrema van Almere zijn bestuurlijke leven. Pas na zijn vertrek pleitte een rapport hem vrij. Een politiek drama met een mobiele telefoon in de hoofdrol.
Dion Mebius 1 augustus 2018, 19:18
Vier dagen lang kwam hij zijn huis niet uit, nog niet voor een bezoekje aan de Albert Heijn. Bang voor hoe de mensen zouden kijken. Voor wat ze zouden zeggen. Kijk, daar heb je de rukkende wethouder.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Een maand verder staat Tjeerd Herrema met zijn laarzen in het mulle zand. Hier, aan de oever van het Weerwater, moeten in 2022 ruim 2 miljoen bezoekers op de Floriade afkomen. Als wethouder in Almere trok Herrema tweeënhalf jaar lang de kar bij het organiseren van de tienjaarlijkse wereldtentoonstelling voor de tuinbouw. Het wordt schitterend, zegt hij, een demonstratie van hoe de moderne groene stad eruitziet. Met stadskassen zo hoog als flats en boulevards van zonnepanelen.
De Wending
In de serie De Wending spreekt de Volkskrant met mensen die een gebeurtenis meemaakten die hun leven drastisch veranderde.
Nu al is er de ‘levende brug’, een brug van bomen die geworteld zijn. Daar mag je nog niet op lopen, zegt een voorbijlopende hovenier tegen Herrema. Je zou de ontkiemende takjes vermorzelen.
Herrema kijkt over zijn schouder, ziet dat het feloranje hesje van de hovenier uit het zicht verdwijnt, en plant een voet op de levende brug. ‘Heb ik alsnog de primeur’, lacht hij, naar voren schuifelend, terwijl hij de bladeren aan de stam zoveel mogelijk ontwijkt. ‘Ze kunnen me toch niet meer ontslaan.’
Tjeerd Herrema (57) is de laatste die ontkent dat hij bot kan zijn. Als bestuurder moet je op tenen durven trappen, anders krijg je weinig voor elkaar. Zo deed hij het als voorzitter van de Amsterdamse stadsdelen Zeeburg en Zuidoost, als wethouder in Amsterdam en sinds 2015 ook als bestuurder van Almere. In de grootste gemeente van Flevoland was de PvdA’er verantwoordelijk voor onder meer het woonbeleid en de Floriade in 2022. Een karwei dat de geboren Fries dacht te mogen afmaken na de gemeenteraadsverkiezingen, waarbij de PvdA verrassend twee zetels won.
Amper twee weken na zijn herinstallatie op 31 mei begint Herrema’s politieke leven echter door zijn vingers te glippen. ‘Werkrelatie ADM en wethouder ernstig verstoord’, kopt de lokale krant Almere Deze Week (ADM) op 12 juni, met naast het artikel een grote foto van Herrema. Volgens Almere Deze Week, een huis-aan-huisblad met journalistieke ambities, heeft een van de redacteuren een week eerder ‘zeer persoonlijke berichten’ en een ‘eenzijdig en zeer persoonlijk telefoontje’ van de wethouder ontvangen.
Op 16 juni legt journalist Marcel Beijer in Het Parool uit wat hem is overkomen. Er was ‘gehijg en gekreun’ te horen geweest toen Herrema hem had gebeld, geluiden die volgens Beijer op een seksuele handeling duidden. Ook had de wethouder hem een bericht gestuurd via Facebook Messenger met daarin het woord ‘cymbub’. Een verschrijving van het woord cumbub, concludeert Beijer, wat een afkorting zou zijn voor cum bubble, bellen blazen met sperma. Gepaard met vier emoticons en een vreemde opmerking van de wethouder– ‘ik hoop dat je geen rode oortjes hebt gekregen’– is de boodschap voor Beijer duidelijk.
Herrema is dan al wethouder af. Hij trekt twee dagen voor het Parool-interview zijn conclusies. Herrema’s coalitiegenoten achten zijn positie onhoudbaar. ‘Een beschuldiging van seksuele intimidatie is een van de zwaarste die een bestuurder kan meemaken’, snikt Herrema op 14 juni in zijn laatste bijdrage als wethouder van Almere. ‘En geloof me: ik ben er kapot van.’
In de oude duikschool aan het Weerwater, die in de aanloop naar de Floriade is omgebouwd tot een kantoor voor medewerkers van de gemeente Almere, legt Herrema zijn telefoon voor zich op tafel. Die vervloekte telefoon, nu met een klaphoesje eromheen. Zodat hij niets per ongeluk kan versturen.
Dat hoesje had u voor deze affaire nog niet?
‘Nee, ik heb het meteen gekocht toen ik doorkreeg dat ik flink in de shit zat. Had ik maar eerder zo’n klaphoesje voor mijn telefoon gekocht. Dat had me heel wat gescheeld.’
Vanaf moment één heeft Herrema enige opzet in het sturen van zijn ongewone berichten ontkend, zowel in gesprekken met Almere Deze Week als in die met zijn PvdA en diens coalitiepartners.
Beijers aanklacht bestaat uit vier onderdelen. Het eerste is het sturen van drie emoticons – een katje, een duimpje en een smiley – en het woord ‘cymbub’, wat zou staan voor ‘cum bubble’, een seksuele handeling.
‘Ik weet niet precies hoe dat bericht tot stand is gekomen. Misschien heb ik mijn scherm niet goed vergrendeld en is het zo verstuurd. De drie emoticons betekenen niets. Achteraf is er door de journalist betekenis aan gegeven. Het woord cumbub kende ik hiervoor niet eens. Anderen hebben voor mij uitgezocht dat het een woord is dat soms door hetero’s wordt gebruikt, maar niet in de gay scene.’
Hoe zit het met het telefoontje van 11 seconden waarin u volgens Beijer masturbeerde en klaarkwam? Klopt het dat het volgens u om een broekzakbelletje vanuit een wc-hokje gaat?
‘Ja, maar ik wil de discussie niet op dat niveau voeren. Dit hele verhaal is gebaseerd op de waarneming van één persoon. 41 seconden voor mijn broekzakbelletje naar Beijer hing ik nog aan de telefoon met een partijgenoot. Dat is aangetoond. En dan zou ik nog geen minuut later in 11 seconden rukken en klaarkomen? Ik weet niet hoe jij presteert, maar ik wil dat kampioenschap wel gevoerd zien worden.’
Daarna stuurde u dat u hoopte dat hij geen rode oortjes had gekregen van het belletje. Waarom?
‘Ik bedoelde het in de zin van: ik hoop dat je niets hebt gehoord dat niet voor jou bestemd was. De avond van het telefoontje vergaderde ik met de PvdA-fractie, daarom. Ik bedoelde er niets seksueels mee. Ik wil niets met die man.’
Tot slot het versturen van de vierde en laatste emoji: een blozend katje. Op dat moment lag er al een klacht van de journalist bij de gemeente Almere over seksuele intimidatie. Vanwaar het katje?
‘Dat ging per ongeluk. Ik zat op de bank en scrolde door het gesprek om te zien hoe ik die eerdere emoticons nou had kunnen versturen. Op Messenger verstuur je zo’n ding al als je het aanraakt. Ik zou Messenger zeer willen afraden bij iedereen. En zeer willen aanraden om ook een hoesje te kopen.’
Begrijpt u hoe Beijer, gezien deze reeks feiten, kan concluderen dat u hem seksueel intimideerde?
‘Nee. De geluiden die hij gehoord denkt te hebben, heb ik nooit gemaakt.’
Op 24 juni, tien dagen na het opstappen van Herrema, brengt ombudsman Arre Zuurmond van de metropoolregio Amsterdam zijn rapport naar buiten. Zuurmond is al voor het vertrek van de wethouder door burgemeester Weerwind van Almere verzocht om de klacht van Beijer onder de loep te nemen. Zuurmonds rapport pleit Herrema vrij op het belangrijkste onderdeel van de klacht: het vermeende sekstelefoontje. Dat de wethouder masturbeerde ‘is met voldoende feiten en omstandigheden omkleed onaannemelijk te achten’. De ombudsman onthoudt zich van een oordeel over de eerste drie emoticons, ‘cymbub’ en de rode oortjes-opmerking omdat de ware toedracht niet te achterhalen is. Het na de eerste klacht versturen van het katje noemt Zuurmond onzorgvuldig. Maar alles overziend, zo oordeelt de ombudsman, is ‘van op de persoon van de klager gericht (seksueel) intimiderend en provocerend gedrag niet gebleken’.
Herrema voelt zich gesterkt door de uitspraak van de ombudsman. Beijer is ontgoocheld. ‘Helaas ziet hij de vier toevalligheden niet in een breder verband’, schrijft de journalist in een reactie op zijn eigen Facebookpagina over de ombudsman. Herrema heeft aangifte gedaan van smaad en laster.
CV Tjeerd Herrema
1 maart 1961: geboren in Harlingen
1979-1982: Volgt de Hogere Economische School in Groningen
1982-1985: Haalt propedeuse bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen
1982-1991: Beleidsmedewerker bij provincie Friesland
1984-1990: PvdA-gemeenteraadslid in Leeuwarden
1991-1999: Bestuurder en beleidsmedewerker bij FNV
1999-2006: PvdA-stadsdeelvoorzitter in Zeeburg, Amsterdam
2006-2009: PvdA-wethouder Verkeer, Infrastructuur, Volkshuisvesting (o.a.) in Amsterdam
2009-2012: Eigenaar adviesbureau Publiekezaak.nu
2012-2014 PvdA-stadsdeelvoorzitter in Zuidoost, Amsterdam
2014-2015 Eigenaar adviesbureau Publiekezaak.nu
2015-juni 2018 PvdA-wethouder ruimte, wonen, wijken, Floriade 2022 in Almere