Financiële risico’s Floriade onveranderd groot
Financieel Dagblad Arend Clahsen
Tijd- en geldnood hinderen floriade Almere 2022
Een lastige plek, te weinig concrete plannen, te weinig inkomsten en inmiddels bijna te weinig tijd. De floriade die in 2022 in Almere plaatsvindt, moet alle zeilen bijzetten om er iets van te maken, en dat binnen twee jaar.
In het kort
De floriade in Almere kampt met tegenvallers en de tijd dringt voor de opening in 2022.
Er is een geschil over het vastgoed dat Amvest moet ontwikkelen. Hiervoor is in 2018 al gewaarschuwd na een aanbesteding.
Volgens themaparkexpert Hans van Driem is voor de verkeerde locatie gekozen. Dat maakt deze floriade buitengewoon complex en duur.
Terwijl striemende regens over het Weerwater bij Almere trekken, duwt een eenzame fietser zijn trappers over de brug naar de andere kant van de snelweg A6. De wind vol op de zijkant. Even verderop schept een graafmachine van Dura Vermeer donkere aarde in een kiepwagen. Aan de overkant van de weg liggen stroken zand klaar voor infrastructuur en nieuwe gebouwen. Die moeten straks het decor vormen van de floriade die hier in 2022 plaatsvindt.
Lees ook Floriade wordt nog grotere miljoenenstrop voor Almere
De voorbereiding voor de wereldtuinbouwtentoonstelling is in volle gang. Vanaf eind 2018 zijn er nieuwe bomen geplant. Dit jaar start de bouw van de bruggen naar de eilandjes in het Weerwater. Wat nu een winderige uithoek is, moet straks twee miljoen betalende bezoekers trekken.
De tijd dringt en dat heeft nu vooral met het vastgoed te maken. Waar floriades, die elke tien jaar plaatsvinden, normaal vrijwel geen permanente bebouwing kennen – maar tijdelijke en zwierige paviljoens – heeft Almere voor een andere opzet gekozen. Naast een tuinbouwtentoonstelling moet de Floriade Expo 2022 in Almere de groene stadswijk van de toekomst tonen en die moet in 2022 deels gebouwd zijn en in gebruik.
Geen uitgewerkt plan
De geplande torens en paviljoens op het terrein worden na de floriade appartementen. En er komt een iStreet, een straat met duurzaam gebouwde woningen die met de modernste technieken worden uitgerust. De rest van de wijk wordt na de tentoonstelling gebouwd. In het oorspronkelijke plan gaat het om zeshonderd woningen en zestig waterwoningen, fraai verspreid in het groen.
Een mooi idee, maar bij de aanbesteding van de ontwikkelovereenkomst in 2018 ligt er geen uitgewerkt plan. Om vaart te maken zoekt de gemeente daarom een ontwikkelpartner die samen met de Floriade bv de ideeën uitwerkt. Want vier jaar voor de tentoonstelling dringt de tijd.
Eerst doen nog drie partijen mee aan de tender: Amvest, Dura Vermeer en BPD. Maar als puntje bij paaltje komt, is Amvest de enige partij die een geldige inschrijving indient, zo bevestigt een woordvoerder van de gemeente Almere deze week. Niet zoveel keus dus. Later sluit Dura Vermeer alsnog aan bij het team van Amvest, dat verder gaat onder de naam Weerwater cv.
Hard oordeel in second opinion
De volggroep Floriade van Almeerse gemeenteraadsleden heeft dan al flinke zorgen. Zo zijn er kosten buiten de begroting gehouden – zoals de inzet van ambtenaren en de inhuur van derden – en zijn er extra uitgaven voor het uitkopen van een jachthaven, een wokrestaurant en een camping. De volggroep vraagt adviesbureau Akro Consult naar een second opinion over de overeenkomst met Weerwater cv. Levert die geen nieuwe risico’s op?
Het oordeel is niet mals: ‘De businesscase kent vier jaar voorafgaand aan de organisatie van de floriade in 2022 nog erg veel onzekerheden. Ook bestaat het risico dat een aantal effecten elkaar kan versterken. Wanneer niet alle subsidies beschikbaar komen, is er een onvoldoende aantrekkelijke floriade, waardoor er mogelijk ook minder bezoekers zullen komen.’
Ook twijfelt Akro Consult of de zestig showcase-woningen en de twintig green embassies (waar de landen terecht kunnen die geen eigen paviljoen neerzetten) er midden 2021 zullen staan. Er ligt volgens het bureau geen bruikbaar plan B. De gemeente kan op papier besluiten zelf paviljoens te ontwikkelen, maar de tijd om dat te doen ontbreekt. Dat omschrijft precies het punt waar Almere nu staat. De stad zit klem.
Panden van onvoldoende kwaliteit?
De woordvoerder van Almere zegt dat na het rapport van Akro Consult een aantal maatregelen is genomen om problemen met de uitvoerbaarheid van de plannen te voorkomen. Zo is een werkgroep opgezet waarin Floriade bv en Weerwater overleg voerden over het ontwerpproces. Daarin zijn ‘goede afspraken’ gemaakt. Dat er nu toch geen overeenstemming is over de bouw van de panden, ligt volgens haar aan een discussie over kwaliteit.
Volgens de Floriade bv zijn de materialen te weinig duurzaam en innovatief. Zo zou worden teruggegrepen op traditionele materialen als beton, aluminium en steenstrips. Amvest en Dura Vermeer hebben op hun beurt Omroep Flevoland gemeld dat de panden niet rendabel te bouwen zijn, vanwege de extra eisen die de Floriade bv stelt aan architectuur en duurzaamheid van de gebouwen. Die eisen komen bovenop de uitgangspunten die eerder waren afgesproken.
De partijen hebben uiteindelijk besloten toch verder te praten. De uitkomst is nog onbekend.
‘Verkeerde plek’
Volgens Hans van Driem – directeur van de floriade in Zoetermeer in 1992 – breekt een grote fout uit de allereerste fase Almere nu op. ‘Het Weerwater is de verkeerde plek. Eerdere floriades maakten gebruik van een greenfield-locatie, weilanden waar goedkoop een park en infrastructuur zijn aan te leggen, om beide daarna te gebruiken voor gebiedsontwikkeling of voor de omgeving.’
Hij wijst op de nieuwe woonwijk Rokkeveen-West die na de floriade in Zoetermeer is gebouwd en de gemeente later €20 mln extra opleverde, meer geld dan er is toegelegd op de floriade. Bij de floriade in de Haarlemmermeer in 2002 is een hoogwaardige busverbinding aangelegd (Zuidtangent). ‘Het is de enige manier om financieel of maatschappelijk iets terug te verdienen op een floriade’, stelt Van Driem. ‘Iedere organiserende gemeente rekent zich van tevoren rijk, maar met de tentoonstelling zelf zijn de uitgaven niet terug te verdienen. Die is maar zes maanden open.’
In Almere is de hele casus wankel en de bestuurders uit 2012 die aan de wieg stonden van deze floriade, moeten dat geweten hebben, denkt Van Driem. Dankzij de floriade is de verbreding van de A6 naar voren gehaald, maar de locatie veroorzaakt hoge kosten die niet terug te verdienen zijn met 600 woningen. ‘Het gebied ligt deels op eilandjes, er zijn bruggen nodig, er moesten partijen uitgekocht worden en een deel van het terrein ligt aan de andere kant van de A6. Dat maakt de ontwikkeling kostbaar en complex. En het leidt af van waar het om draait: het maken van een goede wereldtentoonstelling die mensen trekt.’
In 2018 is al geopperd om duizend of meer extra woningen te bouwen om de kosten te dekken. Van de beloofde mix van stad en groen blijft dan weinig over, denken omwonenden op Facebook-groep ‘Floriade Almere 2022- het debacle’. Zij zien torenflats aan de horizon opdoemen.
Jammer van het wat negatieve sentiment
Secretaris George Franke van de Nederlandse Tuinbouwraad zegt zich nog geen zorgen te maken over de floriade zelf, al noemt hij het jammer dat het sentiment wat negatief is. ‘Maar het is in de eerste plaats een tuinbouwtentoonstelling. We willen als tuinbouwsector laten zien waar we toe in staat zijn. De bomen zijn gepland, de kavels zijn verdeeld en er worden mooie plannen gemaakt. De discussie over de Green City is jammer, maar het is niet de kern van de floriade.’
Franke wijst erop dat verschillende grote landen als China en Indonesië met eigen paviljoens naar de tentoonstelling komen en dat er in 2022 echt wat te zien zal zijn. De bouw van het entreegebouw – dat los van het vastgoed wordt ontwikkeld – start rond april.
De lat moet hoog liggen
Van Driem sluit af met een positieve noot. Hij noemt de benoeming van de ervaren Peter Verdaasdonk tot directeur van Floriade bv, nu een jaar geleden, een goede zet. Verdaasdonk was eerder directeur van Madurodam en bekleedde diverse managementfuncties bij Eurodisney.
‘Hij staat voor een herculestaak, maar als iemand de floriade nog kan redden, is hij het’, aldus Van Driem. ‘Zo is het een goed besluit om de ontwerpen voor de woningen en embassies af te keuren als ze niet goed genoeg zijn voor de floriade. De lat moet hoog liggen, wil je deelnemers en bezoekers trekken. Een wereldtentoonstelling is geen speeltuin met een wip en een schommel. Helaas betekent dat wel dat in de beperkte tijd die nog over is extra kosten gemaakt moeten worden.’
https://fd.nl/achtergrond/1334168/tijd-en-geldnood-hinderen-floriade-almere-2022
Volkskrant
Door tegenvallers geplaagde Floriade in Almere heeft opnieuw meer geld nodig
Opnieuw moet er meer geld naar de organisatie van de Floriade 2022 in Almere. Na eerdere tegenvallers in de begroting, zal de organisatie van het evenement binnenkort opnieuw om een ‘financiële injectie’ van onbekende hoogte vragen bij de gemeente Almere.
Tom Kreling 14 februari 2020, 13:47
Gemeenten worstelen vaker met de organisatie van Floriades, grote tuinbouwtentoonstellingen die eens in de tien jaar worden gehouden in Nederland. De vorige editie vond plaats in Venlo. Het leverde de stad een financiële strop van ongeveer 9 miljoen euro op. De positieve effecten die het evenement zou hebben, zoals extra banen, vielen ook nogal tegen.
Dat in Almere opnieuw extra geld voor het evenement nodig is, bleek vorige week al uit het gepresenteerde coalitieakkoord. In de beperkte tijd die er nog is, moet veel gebeuren om het evenement succesvol te laten verlopen, aldus het akkoord. ‘Daarbij is het vermoedelijk onontkoombaar dat er een beroep zal worden gedaan op extra financiële middelen.’ Almere noemt die nieuwe bijdrage verantwoord. ‘Een fantastisch georganiseerde Floriade is immers een investering in de stad.’
Uit een onlangs gepresenteerde voortgangsrapportage blijkt dat de organisatie nogal tegenvalt. ‘De sponsoring en partnering van het evenement verlopen minder voortvarend. Er zijn op dit moment nog geen contracten getekend.’
Ook lukt het nauwelijks om subsidies binnen te slepen. In 2015 werden de kosten voor de organisatie van het evenement geschat op 93 miljoen euro. De afgelopen jaren is dat bedrag steeds hoger geworden. De kosten voor Almere werden eerst geschat op 10 miljoen euro, vervolgens op circa 28 miljoen euro en nu moet er weer geld bij.
Directeur Peter Verdaasdonk zei donderdag tegen Omroep Flevoland dat het extra geld onder meer nodig is voor marketing en sponsorwerving. ‘Er zijn heel veel potentiële bezoekers, maar die 2,1 miljoen mensen moeten we wel binnenhalen.’ Hetzelfde geldt voor sponsoren van het evenement. Die moeten gezamenlijk miljoenen in de Floriade steken, maar dat loopt tot op heden niet echt soepel.
Extra geld naar Floriade; hoogte van bedrag nog geheim
ALMERE • Donderdag 13 februari 2020 | 23:03
De organisatie van de Floriade doet binnenkort een verzoek aan de gemeente Almere voor een financiële injectie. De hoogte van het bedrag wil directeur Peter Verdaasdonk nog niet bekendmaken, maar dat er extra geld nodig is staat als een paal boven water. Verdaasdonk was er donderdagavond tijdens de Politieke Markt duidelijk over: “Er moet geld bij om onze doelen te halen. Punt.”
Het verzoek om een extra financiële bijdrage werd afgelopen weken al langzaamaan zichtbaar. Zo staat in het vorige week gepresenteerde coalitieakkoord dat het ‘vermoedelijk onontkoombaar’ is.
Extra
personeel nodig
Verdaasdonk zegt dat er meer mensen nodig zijn om er voor te zorgen dat het
evenement in 2022 een succes wordt. Zo moet er hard getrokken worden aan het
binnenhalen van sponsoren.
Tot nu toe is er nog geen enkel contract getekend. Gehoopt werd op het aantrekken van enkele grote bedrijven, maar dat is dus niet gelukt. Ingezet wordt nu op vele kleinere sponsoren. In totaal moeten die nog steeds een bedrag van zo’n 10 miljoen opbrengen.
Ook voor de marketing en verkoop van tickets is extra personeel nodig. Dit om er voor te zorgen dat er 2,1 miljoen betalende bezoekers op de Floriade afkomen. Als derde punt noemt Verdaasdonk het binnenhalen van exposerende landen. Tot nu toe hebben vooral veel Aziatische en Afrikaanse landen toegezegd. Bij Europese landen kost het meer moeite en mankracht om een deal te sluiten.
Naast de extra inzet van mensen zijn ook alle risicoposten in de begroting de afgelopen maanden opnieuw beoordeeld.
PVV: Jan en
alleman weet het al
Dat Verdaasdonk het bedrag waar straks formeel om gevraagd gaat worden nog niet
wil noemen wekte donderdagavond irritatie bij oppositiepartijen.
PVV-fractievoorzitter Toon van Dijk sprak hardop het vermoeden uit dat
coalitiepartijen al wél weten hoe hoog het bedrag is.
Hij verwees naar het Wob-verzoek dat oppositiepartijen eerder deze week hebben ingediend om de concept-woonvisie te krijgen. Dit is tijdens de onderhandelingen voor een nieuwe coalitie verstrekt aan de zes coalitiepartijen, maar de oppositie kreeg het document aanvankelijk niet. De PVV denkt dat hetzelfde het geval is bij de Floriade.
VVD: we
kennen de bandbreedte
VVD-fractievoorzitter Ulysse Ellian zei tegen Omroep Flevoland het precieze
bedrag niet te kennen, maar gaf wel toe op de hoogte te zijn van de
‘bandbreedte’ van het verzoek dat eraan komt.
Ellian deed zijn uitspraak voordat het plenaire deel van de Politieke Markt begon. Toen daar duidelijk werd wat Ellian tegen Omroep Flevoland had gezegd, leidde dat tot een felle confrontatie tussen oppositie en coalitie.
Welke landen
hebben al toegezegd?
Landen met een eigen paviljoen:
Indonesië, China, Qatar, Thailand, Bhutan, Griekenland, Luxemburg en Polen.
Landen in het ‘World Pavilion’:
Myanmar, Pakistan, Angola, Bangladesh, Benin, Bolivia, Ethiopië, Egypte,
Gambia, Guinee, India, Kenia, Nepal, Sierra Leone en Sudan.
https://www.omroepflevoland.nl/nieuws/178316/extra-geld-naar-floriade-hoogte-van-bedrag-nog-geheim
ALMERE • Woensdag 5 februari 2020 | 15:14
De financiële risico’s die de Floriade loopt blijven onveranderd groot. Er zijn nog steeds geen sponsoren en de mogelijkheden om subsidies binnen te halen blijken kleiner dan verwacht. Bovendien zal de BV die is opgericht om het evenement te organiseren binnenkort waarschijnlijk een “substantiële aanvraag naar extra middelen doen”. Dat blijkt uit de laatste voortgangsrapportage.
In het document, dat tweemaal per jaar verschijnt, wordt een overzicht gegeven van de stand van zaken. Strengere stikstofregels lijken weliswaar niet langer een groot probleem, maar de lijst met risico’s rond het evenement blijft lang.
Geen
sponsoren en subsidies
Zo is het is nog niet gelukt om ook maar één sponsor te vinden. De bedoeling
was dat bedrijven in aanloop naar 2022 hun naam al aan het evenement zouden
verbinden. Dat bleek
vorig jaar al erg tegen
te vallen. Ingezet wordt nu op kleinere sponsoren en sponsoren die alleen
tekenen voor de zes maanden die de wereldtuinbouwtentoonstelling duurt. In
totaal wordt nog steeds gerekend op 9,8 miljoen euro aan sponsorinkomsten.
Ook het binnenhalen van subsidies verloopt slecht. Er werd verwacht 2,5 miljoen euro op deze manier in de wacht te slepen. “Europees zien we echter dat de mogelijkheden hiervoor steeds smaller worden. Veel subsidies lopen tot en met 2020. Daarnaast vinden nu al volop uitgaven plaats en zijn historische kosten in veel gevallen niet subsidiabel”, zo geeft de gemeente Almere aan.
Kaartverkoop
Veruit het grootste deel aan inkomsten voor de Floriade moet komen uit de
kaartverkoop. Wat een ticket precies gaat kosten is nog niet bekend, maar er
wordt in elk geval ingezet op twee miljoen betalende bezoekers. Enige tijd
geleden is al 3,4 miljoen euro als reserve aan de kant gezet mocht het aantal
bezoekers lager uitvallen.
Tot nu toe werd overigens uitgegaan van een verdeling van 50/50 als het gaat om internationale en nationale bezoekers. Inmiddels wordt echter gedacht aan 28 procent buitenlandse bezoekers en 72 procent bezoekers van Nederlandse bodem. Uit een onderzoek zou blijken dat die verhouding realistischer is.
Hoewel het niet in de voortgangsrapportage wordt benoemd, zou dat wel eens te maken kunnen hebben met de wereldtuinbouwtentoonstelling die in 2021 in Qatar wordt gehouden. Deze expo in hoofdstad Doha start op 14 oktober 2021 en loopt tot en met 17 maart 2022. Tussen het einde van de expo in Qatar en de start van de Floriade in Almere zitten dan slechts zes weken.
Vastgoed
laat op zich wachten
Uit de voortgangsrapportage blijkt verder dat er vertraging ontstaat bij de
woningbouw op het terrein. De oplevering van een woontoren is opgeschoven van
juli 2021 naar december 2021.
Ook de al eerder naar buiten gekomen onvrede tussen de Floriade BV en projectontwikkelaar Amvest wordt benoemd. De twee partijen zijn het niet eens over de ontwerpen van zestien showcasewoningen en vijf paviljoens.
Meevaller
Tussen alle tegenvallers en risico’s zijn toch ook nog enkele lichtpuntjes te
ontdekken. Zo is er inmiddels een bijdrage van 5 miljoen euro van het Rijk
binnen. Eerder was het nog maar de
vraag of het hele
bedrag overgemaakt zou worden, omdat er bepaalde eisen aan de bijdrage werd
gesteld.
Het aantal internationale en nationale inzendingen verloopt volgens de gemeente volgens plan. Er hebben zich inmiddels acht landen aangemeld voor een zelfstandige deelname. Dat zijn Qatar, Thailand, Polen, Luxemburg, Indonesië, China, Griekenland en Bhutan. Daarnaast hebben 15 landen ingetekend voor een kleinere vertegenwoordiging in het zogeheten World Pavilion.
https://www.omroepflevoland.nl/nieuws/178018/financiele-risico-s-floriade-onveranderd-groot
Nieuws 18 feb 2020
Floriade ondanks tekort blij met tuinbouwdeelname
De Floriade-organisatie heeft 50 bedrijven en 8 landen als deelnemers aan de Floriade 2022 en zegt daarmee blij te zijn.
De werkorganisatie Floriade 22 maakt vorderingen met het aantrekken van tuinbouwpartijen. Circa 50 Nederlandse bedrijven op gebied van groen, bloemen en voeding zijn opgenomen als deelnemers. Daarover is de werkorganisatie tevreden.
Afgelopen weekend verschenen berichten in de media over miljoenentekorten voor de organisatoren van de Floriade 2022 en gemeente Almere. Er zijn nog geen grote sponsoren aangehaakt, de subsidies vallen tegen en over de bouw van het vastgoed zijn discussies gerezen. Dat staat voor de werkorganisatie los van de ontwikkeling van de wereldtuinbouwtentoonstelling.
Uitbreiding deelname
De organisatie verwacht in de nabije toekomst meer partijen uit de tuinbouw en voeding te interesseren met voorlopige contracten (letter of intents). Een woordvoerder: “Recent is een LOI afgesloten met Flevofood; een vereniging met 50 bedrijven in de Flevolandse voedselketen. In de komende periode volgen nog meer LOI’s. Wij zijn verheugd met de betrokkenheid van tal van organisaties en bedrijven uit de tuinbouwsector.”
